Cây sơn tra (hay còn gọi là cây táo mèo) bén duyên trên đất Tỏa Tình, huyện Tuần Giáo, tỉnh Điện Biên cách đây hơn 20 năm. Cùng với cây cà phê, táo mèo là một trong hai trồng chủ lực giúp người dân ở Tỏa Tình xóa đói giảm nghèo.
Thời điểm tháng 9, tháng 10, người dân Tỏa Tình bắt đầu vào vụ thu hoạch táo mèo. Với hơn 170 ha táo mèo, trồng tập trung ở 5/7 bản, sản lượng khoảng 900 tấn quả tươi/năm, Tỏa Tình là địa phương có diện tích táo mèo lớn nhất của tỉnh Điện Biên. Với những ưu điểm như không cần phun thuốc, bón phân hay mất nhiều công chăm sóc nhưng cây táo mèo mang lại hiệu quả kinh tế trong suốt một thời gian dài.
Ông Giàng Chứ Phình, xã Tỏa Tình cho biết: “Gia đình tôi và nhiều gia đình khác tại xã Tỏa Tình trồng cây táo mèo. Những năm gần đây táo mèo được giá, thu nhập của người dân ổn định. Trong xã, nhiều gia đình đang muốn trồng, mở rộng diện tích trồng táo mèo”.
Ông Lầu A Dùa, Chủ tịch UBND xã Tỏa Tình nói: Xác định cây táo mèo là một trong những cây trồng chủ lực giúp người dân phát triển kinh tế. Cấp ủy, chính quyền địa phương cũng chỉ đạo người dân phát triển cây táo mèo từ năm 2000 trở về đây. Hiện diện tích cây táo mèo của Tỏa Tình là hơn 170 ha, đến nay đã cho thu nhập ổn định. Xã xác định được vùng trồng táo mèo, để người dân tập trung trồng, chăm sóc.
Mặc dù là cây trồng chính, tuy nhiên việc phát triển cây táo mèo gặp nhiều khó khăn do đầu ra không ổn định, nguồn tiêu thụ chính quả táo mèo vẫn chủ yếu là các tiểu thương, bán lẻ. Bởi vậy, giá thu mua táo mèo thường bấp bênh, không ổn định.
Nhận thấy nhiều khó khăn trong việc tìm kiếm đầu ra cho quả táo mèo, chính quyền huyện Tuần Giáo và xã Tỏa Tình đã vận động, tạo điều kiện thành lập Hợp tác xã Nông sản sạch Tây Bắc. Hợp tác xã tiến hành thu mua quả sau thu hoạch của người dân để chế biến các sản phẩm như: táo mèo ngâm sành, cider táo, mứt táo, giấm táo và táo mèo khô sấy lạnh.
Chị Mùa Thị Hoa, Giám đốc Hợp tác xã Nông sản sạch Tây Bắc, Điện Biên nói: Hai năm vừa rồi vì dịch Covid nên hầu như người dân ko tiêu thụ được sản lượng lớn quả táo mèo, có bán được thì giá rất rẻ. Từ đó chúng tôi cũng mong muốn làm như thế nào để giúp người dân tiêu thụ được toàn bộ sản lượng thu hái được. Chúng tôi đã thành lập hợp tác xã với mong muốn đưa những cái sản phẩm đến với người tiêu dùng một cách an toàn và hiệu quả nhất.
Với việc thành lập hợp tác xã chế biến các sản phẩm từ táo mèo sẽ giúp bà con có thị trường tiêu thụ ổn định, bền vững. Ứng dụng công nghệ sinh học, tiến bộ khoa học kỹ thuật để chế biến quả táo mèo thành các sản phẩm có giá trị cao, hình thành chuỗi liên kết sản xuất, chế biến bền vững; góp phần nâng cao thu nhập, ổn định đời sống cho người dân.
